Beleggers schrikken van 'hawkish' ECB ● renteverschil Duitsland-Italië loopt op ● Stoxx Europe 600-index verliest 2,85%

Reageerden beleggers woensdag nog lauw op de renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank (Fed), gisteren was de reactie op de renteverhogingen van de Europese centrale bank (ECB), de Bank of England (BoE), de Zwitserse- en de Noorse centrale bank wel heftig. Vooral de agressieve, 'hawkish' toon van ECB-voorzitter Lagarde werd niet gepruimd. De dame die ons een jaar geleden nog 'beloofde' om de rente nooit te verhogen, maakte ons gisteren wijs nog lang niet klaar te zijn met het verhogen van de rente.

Beteugelen van de inflatie meer prioriteit dan voorkomen recessie

Gisteren ging de Europese beleidsrente zoals verwacht met 50 basispunten omhoog naar 2% (depositorente). Nu hebben we hier vaker uitgelegd dat centrale banken hun verkrappende beleid wel moeten blijven benadrukken, omdat de markt anders al een versoepeling zal gaan inprijzen, en daarmee het beleid van centrale markten tegenwerkt. Maar gisteren liet Lagarde weinig ruimt voor een andere interpretatie. Ook al hebben we geleerd dat we de stelligheid van Lagarde met een korreltje zout moeten nemen. De nadruk van de ECB ligt duidelijk op het beteugelen van de inflatie en riskeert daarmee het veroorzaken van een recessie in de eurozone, terwijl een renteverhoging de energiecrisis natuurlijk niet oplost. Maar omdat de ECB, en andere centrale banken, de problemen aan de aanbodkant niet kunnen oplossen, zullen ze zich wel moeten blijven richten op de vraagkant van de economie.

Rentes en renteverschillen lopen sterk op

In reactie op de hawkish toelichting van Lagarde liepen rentes op eurostaatsobligaties flink op. De Duitse tienjaarsrente steeg met 14 basispunten naar 2,08%, de tweejaarsrente met maar liefst 25 basispunten naar 2,39%, het hoogste niveau sinds 2008. Volgens marktprijzen zal de ECB de beleidsrente tot volgend jaar juli optrekken tot 3,15%. Voor het rentebesluit van gisteren was de verwachting dat deze niet verder zou oplopen dan 2,90%. Verder werd bekend dat de ECB een deel van de vrijgevallen obligaties op hun balans niet zal herinvesteren. Met als gevolg dat het renteverschil tussen Duitsland en Italië gisteren flink opliep. De Italiaanse tienjaarsrente steeg met 30 basispunten naar 4,17%. Het 'bloedbad' op de obligatiemarkt leidde ook tot nervositeit op de Europese aandelenbeurzen, die ook nog eens versterkt werd door een paar zwakke macrocijfers uit de VS. De Stoxx Europe 600-index boekte een verlies van 2,85%, de sterkste daling sinds mei, en sloot op het laagste niveau sinds 17 november.

Zwakke macrocijfers uit de VS

Tegenvallende cijfers over de Amerikaanse winkelverkopen in november (-0,6% tegenover -0,2% verwacht) en een onverwachte daling van de industriële productie (-0,2% tegenover 0% verwacht), versterkten gisteren de mineurstemming op Wall Street. Er was wel een opvallend verschil met de Europese beurzen. In tegenstelling tot rentes in Europa, was er op de Amerikaanse obligatiemarkt weinig beweging. De Amerikaanse tweejaarsrente steeg nog wel met 3 basispunten naar 4,24%, maar de tienjaarsrente daalde met 3 basispunten naar 3,45%. Beleggers 'vluchtten naar veilige havens' om te schuilen voor een mogelijke recessie. De MOVE-index daalde met nog eens 7,5% naar iets meer dan 111 punten, het laagste niveaus sinds augustus. Op zich een positieve ontwikkeling, maar die kon niet voorkomen dat de VIX-index, de volatiliteitsindex van de S&P 500-index, ook wel de ‘angstgraadmeter’ genoemd, met 8% steeg naar bijna 23 punten.

Amerikaanse beurzen verliezen recente winsten

De angst voor een aanstaande recessie en hoog blijvende rentes joeg Amerikaanse beleggers gisteren naar de uitgang. Het blijft fascinerend om te zien hoe binnen 48 uur de stemming volledig om kan slaan: dinsdagmiddag werden er naar aanleiding van de lager dan verwachte inflatiecijfers nog massaal aandelen gekocht, die gisteren weer net zo gemakkelijk van de hand werden gedaan. Koersverschillen van meer dan 10% in twee dagen zijn geen uitzondering. De S&P 500-index leverde gisteren 2,5% in, de Nasdaq verloor 3,2% en de Dow sloot 2,2% in de min. Voor de VS zijn de recessiezorgen naar onze mening wat overdreven en is het vooral de opgelopen (reële) rente die de waarderingen van aandelen drukt. Verder zullen sommige portefeuillemanagers hun posities nog wat willen aanpassen ('window dressing') in de laatste week waarin de liquiditeit nog redelijk is. Dit betekent dat de (relatief) slechtst presterende aandelen nog snel worden verkocht. Voor beleggers met een wat langere horizon dan het einde van dit kalenderjaar biedt het wellicht nog wat mooie kansen.

Ook Aziatische beurzen in mineur

Volgens voorlopige cijfers is de inkoopmanagersindex van Japan deze maand gestegen van 48,9 naar 50 punten. Vooral de dienstensector liet een herstel zien (van 50,3 naar 51,7 punten). Dit positieve nieuws is niet genoeg om onder de malaise van de koersdalingen op Wall Street uit te komen. De Nikkei-index is vanmorgen 1,9% lager gesloten. Het verlies op de beurs in Seoel is echter beperkt. De Kospi-index is licht lager gesloten (-0,04%). De Hang Seng-index in Hongkong noteert zelfs in de plus (+0,5%) op het moment van schrijven. De beurzen op het vasteland van China noteren wel lager. De beurs van Shanghai verliest 0,2% en die van Shenzhen noteert 0,9% lager. In Sydney is de beurs 0,8% lager gesloten. De futures op de Amerikaanse aandelenindices wijzen op een vlakke opening van Wall Street vanmiddag. De Europese beurzen zullen op de laatste handelsdag van de week vanmorgen naar verwachting rond de 0,3% hoger van start gaan en daarmee iets van het verlies van gisteren goedmaken. We houden er rekening mee dat de beurskoersen richting het einde van het jaar bij opdrogende volumes bewegelijk blijven.

Agenda van vandaag

• Inkoopmanagersindices van Frankrijk, Duitsland, het VK, de VS en de eurozone
• Definitieve inflatiecijfers van de eurozone van november

Goed om te weten

Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Lees meer over de risico's van beleggen.

Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., en slechts bedoeld ter informatie. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om ervoor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in deze publicatie heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in deze publicatie kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431, en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V.