Japanse 30-jaarsrente hard opgelopen • Trump jaagt begrotingstekort op • BYD verkoopt meer dan Tesla in Europa

In de media is volop aandacht voor het nieuwe koersrecord (ruim $112.000) van de bitcoin, de strapatsen van Donald Trump (laat zich een Jumbojet cadeau doen, leest de Zuid-Afrikaanse president de les over apartheid) en het feit dat kunstmest uit Rusland duurder wordt door een nieuwe sanctieronde. Relatief weinig aandacht is er voor de toch forse stijging van de Japanse rente. Onterecht, als je het mij vraagt. De 30-jaarsrente ging in drie maanden tijd van 2,2% naar 3,1%. Dat is met lichtsnelheid, zeker voor Japanse begrippen.

Japanse staatsschuld hoogste ter wereld

Wat is er precies aan de hand? Japan heeft een schuld opgebouwd van maar liefst 263% (!) van het bruto binnenlands product (BBP). Volgens minister-president Ishiba is zijn land er financieel slechter aan toe dan Griekenland. Dat kan kloppen, want met Griekenland (de staatsschuld bedraagt er 147% van het BBP) gaat het eigenlijk best prima de laatste tijd. De economie groeit er goed en ze hebben overschotten op de begroting. Hoe anders is dat in Japan, waar rentelasten en aflossingen nu al goed zijn voor een kwart van de totale uitgaven. Dat zal met de oplopende rentebeweging nog verder toenemen.

In de afgelopen decennia wilde de centrale bank van Japan (BoJ) juist de rente drukken om de vermaledijde lage inflatie aan te wakkeren. Daarom kocht het zelf enorme hoeveelheden staatsobligaties op. Zoveel, dat de BoJ nu 52% van het totale aantal Japanse obligaties bezit. En dat is geen goede investering gebleken. Nu de effectieve rente zo snel stijgt, dalen de koersen van deze obligaties. Als de waarde van de bezittingen van de centrale bank zo hard daalt, kunnen daarmee ook de solvabiliteit en het vertrouwen dalen.

Ook in de VS lopen rentes en staatsschuld op

In hoeverre gaan wij de naschokken van een renteaardbeving in Japan voelen? In de VS, die toch al niet zulke bestendige staatsfinanciën hebben, merken ze de gevolgen waarschijnlijk het meest. Japan is één van de grootste houders van Amerikaanse staatsobligaties. En als de rendementen thuis stijgen, kunnen Japanse beleggers het aantal Amerikaanse staatsobligaties verminderen, wat weer leidt tot hogere rentes in de VS.

De Amerikaanse president zegt maar wat graag lágere rentes te willen, maar ondermijnt intussen het vertrouwen in de houdbaarheid van zijn eigen overheidsfinanciën. Beleggers eisen daarom een hogere vergoeding, waardoor de 30-jaarsrente in de VS tot boven de 5% is gestegen. In dat licht kun je ook de (reeds lang verwachte) afwaardering van kredietbeoordelaar Moody’s zien.

Beleggers ondergaan de ‘Big, Beautiful Bill’ gelaten

Maar natuurlijk kunnen de VS gewoon besluiten hun schulden in te lopen. Dan moeten ze wel de belastingen verhogen. En dat is politiek gezien onmogelijk in een land (‘of the free’) waarin de meeste mensen vinden dat de overheid zich zo bescheiden mogelijk moet opstellen. Gisteren werd Trump’s wetsvoorstel om de belastingen verder te verlagen door een kleine meerderheid aangenomen in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden (215 stemmen voor, 214 tegen). De ‘Big, Beautiful Bill’ van president Donald Trump moet nog wel door de Senaat.

Na woensdag diep in het rood te zijn gesloten, volgde gisteren een bloedeloze dag op Wall Street. De breed samengestelde S&P 500-index eindigde nipt in de min met -0,04%, de techzware Nasdaq sloot 0,28% hoger en de Dow Jones noteerde vlak. Beter dan verwachte voorlopige inkoopmanagersindices (van mei), die wijzen op een Amerikaanse economie die minder snel afkoelt dan verwacht, wogen even zwaarder dan twijfels over de houdbaarheid van het Amerikaanse begrotingstekort. Maar duidelijk is wel dat beleggers zich wel degelijk zorgen maken over de toenemende schuldenlast van de VS, zoals we woensdag aan de koerscorrectie hebben kunnen zien. Als de wet eenmaal aangenomen is, zeggen door Bloomberg aangehaalde analisten, dan zal deze in de komende tien jaar $3.000 tot $5.000 mrd aan schuld toevoegen aan de reeds bestaande staatsschuld van ruim $36.000 mrd.

Ook op de obligatiemarkt werd beheerst gereageerd op het nieuws. De rente op de 10-jarige Amerikaanse staatslening daalde 7 basispunten naar 4,53%. De Amerikaanse 30-jarige rente, die in de afgelopen weken flink opgelopen was, daalde met 5 basispunten, naar 5,04%.

Europese beleggers nemen even geen risico

Vervelend is dat Amerikaanse rentes doorgaans de Europese mee omhoog trekken, wat een extra rem kan zetten op de groei. Sowieso is het al langere tijd kwakkelen geblazen in Europa. Gisteren meldde onderzoeksbureau S&P Global nog dat de inkoopmanagersindex voor de eurozone in mei met 0,9 punten gezakt is, tot 49,5. Een score van 50 punten geldt als kantelpunt tussen krimp en groei. Magere cijfers uit Frankrijk en Duitsland maken het er allemaal niet beter op, zodat Europese beleggers wat risico-avers waren en vooral aandelen verkochten.

De Euro Stoxx 600-index sloot, na even op -1,74% gestaan te hebben, op -0,64%. De koersen liepen aan het einde van de handelsdag weer wat op toen Wall Street minder dramatisch opende dan gevreesd en een verlies aldaar langzaam werd omgebogen in een winst.

Chinees BYD steekt Tesla naar de kroon in Europa

Er is al veel geschreven over de dramatische val die Tesla maakte met de verkoop van zijn auto’s in Europa. Tegelijkertijd slaagde de Chinese fabrikant BYD er voor het eerst in om in Europa meer elektrische auto’s te verkopen dan de Amerikaanse concurrent, aldus Bloomberg. Het verschil is klein (BYD verkocht er 66 meer op een totaal 7.231 stuks), maar toch kun je spreken van een historisch moment. Tesla werd jarenlang beschouwd als een echte wegbereider en baanbreker voor elektrische auto’s in Europa en ziet zich dus nu ingehaald worden.

De Aziatische beurzen koersen deze ochtend iets hoger. Daarmee lijkt de onrust onder beleggers rond het oplopen van de Amerikaanse staatsschuld weer iets naar de achtergrond te verdwijnen. De beurzen in Azië zijn onderweg om voor de zesde opeenvolgende week hoger te eindigen. De Hang Seng-index plust 0,5% en de Nikkei-index 0,6%.

Vlakke beursopeningen verwacht

De futures (termijncontracten) op de grote Amerikaanse aandelenindices noteren op het moment van schrijven een beetje boven (Nasdaq), onder (S&P 500) of precies op (Dow Jones) de slotstand van gisteren. De Europese aandelenbeurzen zullen naar verwachting vanmorgen licht hoger van start gaan.

Op de agenda van vandaag staan onder andere de cijfers van Amerikaanse huizenverkopen en die van het consumentenvertrouwen in Frankrijk. Het zijn geen zaken die markten echt in beweging zullen zetten. Veel beleggers kijken uit naar het staartje van het kwartaalcijferseizoen, volgende week woensdag, als Nvidia, het op één na grootste beursgenoteerde bedrijf ter wereld, de boeken opent. Ze hopen een antwoord te krijgen op de vraag of de verwachte winstgroei gematerialiseerd (of verslagen) wordt, de opwaartse AI-trend doorzet en de outlook van de chipfabrikant in tact blijft.

Agenda van vandaag

• Amerikaanse huizenverkopen
• Definitieve kwartaalgroeicijfers van de Duitse economie
• Consumentenvertrouwen in Frankrijk

Goed om te weten

Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. Je kunt jouw inleg of een deel hiervan verliezen. Lees meer over de risico's van beleggen.

Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., en slechts bedoeld ter informatie. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om ervoor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in deze publicatie heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in deze publicatie kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431, en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V.